De rode (diagonale) lijn van het lichaam…

De meeste wielrenners erkennen dat de schoenplaatjes een van de belangrijkste dingen aan het afstellen van een fiets zijn. Er is geen onderdeel wat zo snel blessures veroorzaakt als een verkeerd afgesteld schoenplaatje. Een millimeter of graad te veel of te weinig kan direct problemen veroorzaken. Hoe kan dat nou eigenlijk?

De oorzaak zit hem in het feit dat een lichaam niet met diagonale lijnen overweg kan. 

Zoals je wellicht weet verdwijnt de kracht die je levert via de voeten in de pedalen. Bij het leveren van kracht duw je de knie naar beneden waarbij je hem tegelijkertijd strekt. Hierdoor komt de kracht in de hiel terecht, niet de voet, maar de hiel. De spieren van de voet en de kuit ervoor dat de kracht die naar beneden geleverd wordt door de hiel ook echt in het schoenplaatje terechtkomt. Onthoud deze hefboom even, die is namelijk best belangrijk in het hele proces wat ik je ga uitleggen.

Tot zover een stukje basis biomechanica, volg je het nog? Nu wordt het nog iets ingewikkelder (hou even vol, na dit stukje wordt het duidelijk):

Een lichaam kan niet goed overweg met diagonale lijnen. Kortom: Zet je een gewricht niet in de neutrale stand zoals hij zelf wil staan, maar diagonaal daarop dan ga je problemen creëren bij het kracht leveren. Dit komt omdat een gewricht in de neutrale stand de ideale plek heeft om kracht van het ene op het andere bot over te brengen (een gewricht is immers het scharnier tussen twee botten). Daarnaast zijn er spieren, pezen en kapselbanden rondom een gewricht die opgerekt worden als het gewricht niet in een neutrale stand staat. 

Met deze kennis is het eigenlijk best simpel: je moet ervoor zorgen dat het gewricht dus in een neutrale stand staat als je kracht zet en niet diagonaal belast wordt. 

Deze richtlijnen gelden zowel als je een lichaam vanaf voren bekijkt als wel vanaf de bovenkant. De diagonale lijn die het meest duidelijk is, is als je de knie vanaf de voorzijde bekijkt. Dit alles betekent overigens niet per se dat hij 100% recht moet bewegen. Het leuke hieraan is namelijk dat “recht bewegen voor een gewricht” wel eens anders is dan “recht bewegen voor het oog”. Maar juist dit zorgt ervoor dat het lastig is om schoenplaatjes helemaal goed af te stellen. Je moet dus erg goed kijken naar waar de neutrale stand van de gewrichten is van zowel de enkel als de knie. 

Nu terug naar de schoenplaatjes: 

Zoals ik eerder schreef geldt deze richtlijn ook als je vanaf boven naar een lichaam kijkt. Weet je nog wat ik vertelde over de voet? Kijk eens naar de bovenkant naar jouw voet en denk na wat er verandert om een voet diagonaal, of juist recht te laten bewegen. Die afstel mogelijkheid zit hem in de schoenplaatjes. Ga nu eens op een stoel zitten met jouw knie in 90 graden en beweeg dan de hiel van binnen naar buiten. Waar voel je nu iets bewegen? Juist! In jouw knie!

Eigenlijk is het bovenstaande een heel ingewikkelde manier om te vertellen dat als je het schoenplaatje te veel laat draaien het onderbeen ook gedraaid wordt en een rotatie in de knie veroorzaakt. Door deze rotatie staat de knie niet meer in de neutrale stand en moet hij diagonaal gaan bewegen, wat hij dus niet leuk vindt.